فراز و فرود نسبت حوزه و حوزویان با جامعه

حجت‌الاسلام والمسلمین موالی زاده گفت:امتداد دادن به فلسفه و حکمت و جهان بینی باید قبل از فقه راه بیفتد و قبل از فقه معاصر از نظر فکری باید روی موضوع کار شود که این با ورود بزرگان حوزه موفق تر خواهد بود.

حجت‌الاسلام والمسلمین سید نوید موالی زاده در گفت و گو با خبرنگار مرامیار که با موضوع اخلاق اجتماعی روحانیت انجام شد گفت:در سال‌های اخیر با توجه به رشد رسانه‌های مختلف اجتماعی و انعکاس پی‌درپی نوع حضور روحانیت در بین مردم شاهد موقعیت‌های خوب و بد بودیم و تلقی‌های مختلفی نیز نسبت به این حضور صورت گرفته است.

حوزه کارآمدتر از گذشته است امادر عین حال روحانیون در معرض بی اعتمادی و بدبینی واقع شده اند!

حجت الاسلام والمسلمین موالی زاده در بیان فاصله اجتماعی روحانیت با مردم نسبت به قبل خاطرنشان کرد: باید ما در نگاه به حوزه علمیه آن را جامعه‌ای ببینیم که از یک هویت مستقل برخوردار است که این هویت حاصل تلاش علما، فقها و بزرگان تشیع در طول قرن‌ها است لذا باید بین اعضای جامعه روحانیت و این هویت مستقل تفکیک قائل شویم.

وی ادامه داد: اگر حوزه علمیه را به عنوان یک هویت مستقل ببینیم جایگاه حوزه در بین مردم و جامعه نه تنها دچار ضعف نشده بلکه از جهت کارآمدی و اثربخشی بعد از انقلاب رشد داشته است. اما اگر به اعضای این جامعه بپردازیم و نگاه فرد به فرد داشته باشیم بعضی از اتفاقات در مقاطع زمانی مختلف حکایت از یک نگاه بدبینانه و بدون اعتماد دارد که این نگاه ناشی از فاصله گرفتن از هویت حوزه علمیه است.

حجت الاسلام و المسلمین موالی زاده اضافه کرد: وقتی افراد یک جامعه متمدن و قدرتمند از عام بودن و امت بودن خود فاصله بگیرند قدرت و حیات و ویژگی‌ها در درون افراد کمرنگ می‌شود لذا لازم به تفکیک است؛ در واقع باید به هویت حوزه علمیه دقت کرده و به جای نگاه به سمت مردم و تحلیل و قضاوت آنها به سنت خود برگردیم.

تا وقتی به حوزه متصلی، زنده ای!

استاد درس خارج حوزه علمیه عنوان کرد: به تعبیر رهبر معظم انقلاب حوزه یک موجود زنده است و به این موجود نباید نگاه استقلالی داشت و به صورت جمعی باید آن را دید، وقتی یک عضوی از بدن اصلی خود جدا شود قطعاً دیگر ارزش و اثری ندارد؛ اینجا منظور از جدا شدن همان جدا شدن هویتی است که هویت اعم از بعد زی طلبگی، بعد عملی، بعد اندیشه ای، بعد قلبی و عاطفی است و لذا باید از تمام ابعاد به حوزه متصل بود.

حجت الاسلام والمسلمین موالی‌زاده نسبت حوزه با جامعه را ارتقایی خواند و افزود: نسبت حوزه با جامعه در طول تاریخ سیر ارتقایی داشته و همیشه به یک منوال نبوده به تعبیر یکی از علمای بزرگیک زمان نسبت حوزه با عموم مردم نسبت مستمع و محدث بود و حوزه فقط روایت را نقل می‌کرده و مردم آن را می‌شنیدند اما از تاریخی به بعد جریان مرجعیت شکل گرفت و حوزه نقش بیشتری در خصوص مردم ادا کرد؛ مثلا در دوره بعد از انقلاب اسلامی مرجعیت عمیق‌تر شده و وارد دوره امامت و امت شده ایم و این یعنی حوزه نقش امام را دارد که این ارتباط نسبت به دوره‌های قبل عمیق‌تر هم شده است.

طلبه باید خودش را در جایگاه امامت بداند

وی در ادامه افزود: اگر اعضای حوزه خودشان را در جایگاه امامت مردم نبینند یعنی اندیشه، عاطفه و رفتارشان نسبت امامت نباشد مشکلات اجتماعی بیشتر می‌شود و در صورت رعایت این‌ها همه مشکلات موجود حل خواهند شد.

استاد عالی حوزه علمیه تاکید کرد: حوزه علمیه باید موقعیت‌های مختلف را احصا و تبیین اجتماعی کند و تکلیف و موضع رسمی خود را مشخص کرده تا خرد جمعی صورت بگیرد و اندیشه حوزه علمیه مشخص شود؛ در حال حاضر حوزه علمیه با انفعال همراه است که این نیاز به برنامه‌ریزی و همراهی طلاب و فضلا دارد، در این بازه زمانی برای بسیاری از طلاب این سوال ایجاد شده که آیا ورود به فضای مجازی تکلیف است یا نه بطوریکه برخی آن را لازم و واجب می‌دانند و معتقدند طلاب باید به آن ورود کنند و بعضی آن را حرام می‌دانند.

حجت‌الاسلام والمسلمین موالی زاده ادامه داد: حوزه علمیه نظام نانوشته ای دارد که این نظام اگر متعهد شود و متقبل تعیین،تشخیص و تبیین این مطلب شود قطعا آن را طلبه‌ها نیز می‌پذیرند.

ورود طلاب به فضای مجازی، آری یا خیر؟!

وی ورود طلاب به فضای مجازی را لازم برشمرد و گفت: این مطلب، مطلب دوری نیست و باید اتفاق بیفتد و اگر این کار انجام نشود آینده خطرناک و به هم ریخته‌ای ایجاد می‌شود که حتماً باید به دست فقها، مجتهدین، اندیشمندان و صاحب نظران دینی انجام شود.

استاد درس خارج حوزه علمیه به همراهی فقه معاصر و حکمت اشاره و مطرح کرد: ورود طلاب به فضای مجازی را باید از شاخه‌های فقه معاصر در نظر گرفت که البته فقه معاصر به تنهایی به سرانجام نمی‌رسد و نیازمند به حکمت است یعنی این نوع بحث‌ها تا توسط کسی که به فقه و حکمت مسلط نباشد صورت نگیرد درست نیست،نه فقیه به تنهایی و نه حکیم به تنهایی نمی‌توانند به این بحث‌ها ورود پیدا کنند.

وی در ادامه با طرح این سوال که آیا ما طلبه‌ها را سوق می‌دهیم به سمت فضای مجازی همانگونه که به سمت استفاده از منبر و تبلیغ سوق می‌دهیم؟ ادامه داد: اگر ورود به فضای مجازی سیاست ما شود باید سیاست گذاری صورت گیرد و آموزش و فضاسازی هم کنیم و امکانات لازم را تهیه کنیم که لزوم آن کار هماهنگ و همگانی است چرا که فضای مجازی وقتی موثر است که به صورت هماهنگ کار کنیم.

حجت الاسلام و المسلمین موالی‌زاده اضافه کرد: ممکن است بگوییم اصلاً به فضای مجازی وارد نشوید و معتقد باشیم که این فضا بر خلاف آموزه‌های ماست مثل عده‌ای که معتقدند سینما یک فرهنگ غربی است و چون ساخته افراد غیر اسلامی است امکان اینکه بتوان آن را اسلامی کرد نیست و معتقدند فضای مجازی و فرم آن قابلیت پذیرش معنویت را ندارد و اثر آن در کنار مطالب غیر دینی کمتر می‌شود.

ضرورت مهارت آموزی و فراگیری اندیشه های بنیادین

استاد عالی حوزه با بیان اهمیت مهارت آموزی در بین طلاب خاطر نشان کرد: فاصله گرفتن طلاب از حوزه نگران کننده است و باید قبل از ورود طلاب به عرصه‌های مختلف باید دست طلاب پر گردد و مهارت‌های لازم را کسب کنند، لازم است در هر عرصه و موضوع جهان بینی داشت و موضوعات را براساس همین جهان‌بینی آموزش داد.

حجت الاسلام والمسلمین موالی زاده در ادامه افزود: مقام معظم رهبری فرمودند اگر بگوییم احکام دموکراسی غلط است، دموکراسی هیچ حکمی در فقه ندارد چون ذات آن الحادی است به جای آن باید گفت مردم سالاری دینی که اختلاف مردم سالاری دینی و دموکراسی فقط در لفظ نیست و ساعت‌ها جای بحث دارد و بسیار باهم متفاوتند.

استاد درس خارج حوزه علمیه به لازمه آموزش طلاب در زمینه جهان بینی و مسائل آن اشاره و عنوان کرد: به نظرم از بین علوم مختلف علمی که لزوم بسیاری دارد تا طلاب آن را بیاموزند و به آن مسلح شوند مسئله جهان بینی و علوم مربوط به اندیشه است مثل علوم مربوط به هستی شناسی، جامعه شناسی و انسان شناسی که اگر طلاب این‌ها را کسب کنند موفق تر خواهند بود.

وی در ادامه افزود: علمایی مثل امام خمینی(ره)، علامه طباطبایی و شهید مطهری، علامه مصباح و آیت الله خامنه ای تأکید دارند که مسئله فکر را باید جدی بگیریم چرا که اندیشه به انسان عزت نفس می‌دهد.

لزوم امتداد سیاسی و اجتماعی حکمت اسلامی

حجت‌الاسلام والمسلمین موالی زاده به تاکید رهبر معظم انقلاب به امتداد حکمت و تاثیر آن اشاره و مطرح کرد: در سال ۸۲ رهبری در جلسه ای که با اساتید علوم عقلی حوزه علمیه داشت روی مسئله امتداد حکمت تأکید داشت، باید دید مسائل فلسفی چه تاثیری در زندگی روزمره مانند سیاست، اجتماع،اقتصاد و رسانه دارد و طبق فرمایش رهبری باید دستگاه فلسفی هر یک استخراج و ارائه شود که این تاکید در سال ۹۲ نیز صورت گرفته و همچنین مجددا چند سال بعد در یکی از دیدارها آقا فرمودند که باید از نظر حکمت و فلسفه خود را غنی کنیم.

استاد عالی حوزه علمیه در پایان اضافه کرد: امتداد دادن به فلسفه و حکمت و جهان بینی باید قبل از فقه راه بیفتد و قبل از فقه معاصر از نظر فکری باید روی موضوع کار شود که این با ورود بزرگان حوزه موفق تر خواهد بود.

فیلم کامل مصاحبه با حجت الاسلام موالی زاده: